اهداف: باسیل کالمت-گرین (BCG) تنها واکسن در دسترس علیه بیماری سل است. سویه BCG مورد استفاده به‌عنوان واکسن در ایران نامشخص است. هدف این مطالعه تایید و کنترل کیفی واکسن BCG مورد استفاده در ایران و تعیین پلی‌مورفیسم ژنی این سویه بود.

روش‌ها: 28 واکسن BCG لیوفلیزه (انیستیتو پاستور؛ ایران) با شماره سریال‌های متفاوت طی یک سال (91-1390) جمع‌آوری و تحت شرایط دمایی °C4 به آزمایشگاه انتقال داده شدند. از هر شماره سریال 3 سویه واکسن به‌صورت تصادفی انتخاب شد. استخراج DNA با روش CTAB انجام شد. نمونه‌های DNA در دمای °C20- نگهداری شدند. از 4 پرایمر برای PCR ژن‌های RD14 و DU1 استفاده شد. تعیین توالی ناحیه RD16 در سویه‌های واکسن BCG توسط DNAآنالایزر ABI3730XL با نرم‌افزارهای Chromas و Mega 4 انجام شد. VNTR تایپینگ برای 6 جایگاه ژنی صورت گرفت.

یافته‌ها: تمام سویه‌ها از نظر کشت روی محیط مثبت بودند. در همه سویه‌های BCG مورد بررسی مضاعف‌شدگی DU1 در کروموزوم باکتری‌ها مشاهده شد. هیچکدام از سویه‌ها دارای ژن RD14 نبودند. همه نواحی RD16 دارای توالی مشابه با ناحیه RD16 در ژنوم سویه Pasture1173p2 بودند. تعداد و اندازه واحدهای تکراری برای 6 جایگاه ژنی MIRU4، MIRU24، MIRU26، MIRU40، VNTR1895 و VNTR11b در 28 سویه BCG مختلف در نمونه‌های واکسن به‌ترتیب 122+(77*2)، 393+(54*2)، 285+(51*5)، 354+(54*2)، 281+(57*4) و 67+(69*3) بود.

نتیجه‌گیری: سویه BCG مورد استفاده در ایران، همان سویه Pasture1173p2 است و می‌توان از آن به عنوان واکسن استفاده نمود.