دوره 27، شماره 3 - ( تابستان 1400 )
جلد 27 شماره 3 صفحات 317-302 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mahmoudian A S, Jaras M, Jarhi A, Khajavi A, Mircheraghi S F. The Prevalence of Bacteruria and Its Relationship With ABO Blood Group in Pregnant Women. Intern Med Today 2021; 27 (3) :302-317
URL: http://imtj.gmu.ac.ir/article-1-3360-fa.html
URL: http://imtj.gmu.ac.ir/article-1-3360-fa.html
محمودیان اعظم السادات، جرس میترا، جرحی امیر، خواجوی عبدالجواد، میرچراغی سید فرزین. شیوع باکتریوری و ارتباط بین گروه خونی ABO و باکتریوری در زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان علامه بهلول گنابادی. طب داخلی روز. 1400; 27 (3) :302-317
1- گروه بیماری‌های زنان و زایمان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
2- گروه پرستاری سلامت جامعه، دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران. ،m.jaras@arakmu.ac.ir
3- گروه آموزشی عمومی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
4- گروه پزشکی اجتماعی و بهداشت، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
5- گروه بیماری‌های داخلی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
2- گروه پرستاری سلامت جامعه، دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران. ،
3- گروه آموزشی عمومی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
4- گروه پزشکی اجتماعی و بهداشت، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
5- گروه بیماری‌های داخلی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
متن کامل [PDF 4438 kb]
(1017 دریافت)
| چکیده (HTML) (2879 مشاهده)
References
1.Shodjai H. [Microbiologic evaluation of bacteruria in prehnant women in Shahrekord in 1999 (Persian)]. Researcher Bulletin of Medical Sciences (Pejouhandeh). 2000; 5(3):337-42. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=13746
2.Foxman B, Barlow R, D’Arcy H, Gillespie B, Sobel JD. Urinary tract infection: Self-reported incidence and associated costs. Annals of Epidemiology. 2000; 10(8):509-15. [DOI:10.1016/S1047-2797(00)00072-7]
3.Azami M, Jaafari Z, Masoumi M, Shohani M, Badfar G, Mahmudi L, et al. The etiology and prevalence of urinary tract infection and asymptomatic bacteriuria in pregnant women in Iran: A systematic review and Meta-analysis. BMC Urology. 2019; 19:43. [DOI:10.1186/s12894-019-0454-8] [PMID]
4.MacLean AB. Urinary tract infection in pregnancy. International Journal of Antimicrobial Agents. 2001; 17(4):273-6. [DOI:10.1016/S0924-8579(00)00354-X] [PMID]
5.Zeki Abbasi M, Bahtooei M, Vahdat K, Tavakolli M, Dalaki F. [Antibiotic susceptibility of microorganisms of urinary tract infection in adult outpatients in Bushehr port (Persian)]. Iranian South Medical Journal. 2008; 10(2):153-8. http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-20-en.html
6.Labi AK, Yawson AE, Ganyaglo GY, Newman MJ. Prevalence and associated risk factors of asymptomatic bacteriuria in ante-natal clients in a large teaching hospital in Ghana. Ghana Medical Journal. 2015; 49(3):154-8. [DOI:10.4314/gmj.v49i3.5] [PMID]
7.El-Kashif MML. Urinary tract infection among pregnant women and its associated risk factors: A cross-sectional study. Biomedical and Pharmacology Journal. 2019; 12(4):2003-10. [DOI:10.13005/bpj/1832]
8.Raza S, Pandey S, Bhatt CP. Microbiological analysis of isolates in Kathmandu Medical College Teaching Hospital, Kathmandu, Nepal. Kathmandu University Medical Journal. 2011; 9(36):295-7. [PMID]
9.Smaill FM, Vazquez JC. Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2007; (2):CD000490. [DOI:10.1002/14651858.CD000490.pub2] [PMID]
10.Azhari S, Mousavi Yazd M, Sojudi Moghaddam MH, Ebrahim Zadeh S. [Accuracy of urine dipslide to detect asymptomatic bacteriuria in pregnancy (Persian)]. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2012; 15(3):8-14. [DOI:10.1002/14651858.CD000490.pub4]
11.Kothari A, Sagar V. Antibiotic resistance in pathogens causing community-acquired urinary tract infections in India: A multicenter study. The Journal of Infection in Developing Countries. 2008; 2(05):354-8. [DOI:10.3855/jidc.196]
12.Flores-Mireles AL, Walker JN, Caparon M, Hultgren SJ. Urinary tract infections: Epidemiology, mechanisms of infection and treatment options. Nature Reviews. Microbiology. 2015; 13(5):269-84. [DOI:10.1038/nrmicro3432] [PMID]
13.Martins A, Hunyadi A, Amaral L. Mechanisms of resistance in bacteria: An evolutionary approach. The Open Microbiology Journal. 2013; 7(Suppl 1):53-8. [DOI:10.2174/1874285801307010053] [PMID]
14.Glaser AP, Schaeffer AJ. Urinary tract infection and bacteriuria in pregnancy. The Urologic clinics of North America. 2015; 42(4):547-60. [DOI:10.1016/j.ucl.2015.05.004] [PMID]
15.Izadi B, Rostami-Far Z, Jalilian N, Khazaei S, Amiri A, Madani S, et al. Urinary Tract Infection (UTI) as a risk factor of severe preeclampsia. Global Journal of Health Science. 2016; 8(9):77-82. [DOI:10.5539/gjhs.v8n11p77]
16.Smaill FM, Vazquez JC. Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015; (8):CD000490. [DOI:10.1002/14651858.CD000490.pub3]
17.Whalley PJ, Cunningham FG. Short-term versus continuous antimicrobial therapy for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Obstetrics and Gynecology. 1977; 49(3):262-5. [PMID]
18.Svanborg-Edén C, Jodal U. Attachment of Escherichia coli to urinary sediment epithelial cells from urinary tract infection-prone and healthy children. Infection and Immunity. 1979; 26(3):837-40. [DOI:10.1128/iai.26.3.837-840.1979] [PMID]
19.Tanagho EA. Smith's general urology. 17th ed. New York: McGraw-Hill; 2007. pp. 193-234.
20.Weiss FU, Schurmann C, Teumer A, Mayerle J, Simon P, Völzke H, et al. ABO blood type B and fucosyltransferase 2 non-secretor status as genetic risk factors for chronic pancreatitis. Gut. 2016; 65(2):353-4. [DOI:10.1136/gutjnl-2015-309682] [PMID]
21.Adamian RT. [Blood-type and rhesus distribution in Armenian women with endometrial carcinoma (Russian)]. Voprosy Onkologii. 2005; 51(5):575-6. [PMID]
22.Cooling L. Blood groups in infection and host susceptibility. Clinical Microbiology Reviews. 2015; 28(3):801-70. [DOI:10.1128/CMR.00109-14] [PMID]
23.Harris JB, LaRocque RC. Cholera and ABO blood group: Understanding an ancient association. The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 2016; 95(2):263-4. [DOI:10.4269/ajtmh.16-0440] [PMID]
24.Degarege A, Gebrezgi MT, Ibanez G, Wahlgren M, Madhivanan P. Effect of the ABO blood group on susceptibility to severe malaria: A systematic review and meta-analysis. Blood Reviews. 2019; 33:53-62. [DOI:10.1016/j.blre.2018.07.002] [PMID]
25.Nasir W, Frank M, Kunze A, Bally M, Parra F, Nyholm PG, et al. Histo-blood group antigen presentation is critical for binding of norovirus VLP to glycosphingolipids in model membranes. ACS Chemical Biology. 2017; 12(5):1288-96. [DOI:10.1021/acschembio.7b00152] [PMID]
26.Sobel J, Brown P. Urinary tract infections. In: Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ. Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases. Amsterdam: Elsevier Health Sciences; 2019. https://www.google.com/books/edition/Mandell_Douglas_and_Bennett_s_Principles/8pKqDwAAQBAJ?hl=en
27.Sheinfeld J, Schaeffer AJ, Cordon-Cardo C, Rogatko A, Fair WR. Association of the Lewis blood-group phenotype with recurrent urinary tract infections in women. New England Journal of Medicine. 1989; 320(12):773-7. [DOI:10.1056/NEJM198903233201205] [PMID]
28.Ziegler T, Jacobsohn N, Fünfstück R. Correlation between blood group phenotype and virulence properties of Escherichia coli in patients with chronic urinary tract infection. International Journal of Antimicrobial Agents. 2004; 24(Suppl 1):70-5. [DOI:10.1016/j.ijantimicag.2004.03.002] [PMID]
29.Franchini M, Bonfanti C. Evolutionary aspects of ABO blood group in humans. Clinica Chimica Acta. 2015; 444:66-71. [DOI:10.1016/j.cca.2015.02.016]
30.Kameli M, Badiee M, Rafiee M. [Prevalence of asymptomatic bacteriuria and its treatment in pregnant women referred to health centers of Torbat Haydarieh in 2013 (Persian)]. Journal of Torbat Heydariyeh University of Medical Sciences. 2013; 1(3):58-65. http://jms.thums.ac.ir/article-1-48-en.html
31.Shoaf-Sweeney KD, Hutkins RW. Adherence, anti-adherence, and oligosaccharides preventing pathogens from sticking to the host. Advances in Food and Nutrition Research. 2009; 55:101-61. [DOI:10.1016/S1043-4526(08)00402-6] [PMID]
32.Tadesse S, Kahsay T, Adhanom G, Kahsu G, Legese H, G/Wahid A, et al. Prevalence, antimicrobial susceptibility profile and predictors of asymptomatic bacteriuria among pregnant women in Adigrat General Hospital, Northern Ethiopia. BMC Research Notes. 2018; 11:740. [DOI:10.1186/s13104-018-3844-1] [PMID]
33.Emody L, Kerenyi M, Nagy G. Virulence factors of uropathogenic Escherichia coli. International Journal of Antimicrobial Agents. 2003; 22(Suppl 2):29-33. [DOI:10.1016/S0924-8579(03)00236-X] [PMID]
34.Shahi H, Moghni M, Bahreini R, Reiisi S, Sadeghiani M, Rahimi M, et al. Association between H. pylori babA virulence factor with clinical outcome and ABO blood groups. Journal of Pure and Applied Microbiology. 2015; 9:285-90. http://eprints.skums.ac.ir/id/eprint/1883
35.Kasraeian M, Asadi N, Ghaffarpasand F. Prevalence of asymptomatic bacteriuria among pregnant women in Shiraz, Iran. Saudi Medical Journal. 2009; 30(7):917-20. [PMID]
36.Al-Haddad AM. Urinary tract infection among pregnant women in Al-Mukalla district, Yemen. Eastern Mediterranean Health Journal. 2005; 11(3):505-10. [PMID]
37.Bandyopadhyay S, Thakur JS, Ray P, Kumar R. High prevalence of bacteriuria in pregnancy and its screening methods in north India. Journal of the Indian Medical Association. 2005; 103(5):259-62, 266. [PMID]
38.Safarkar R, Bonabi R, Massiha AR, Dejagah S, Khani S, Abafat N, et al. [Relationship between urinary tract bacterial infections and blood groups in patients referring to Alavi Hospital in Ardabil, Iran in 1395 (Persian)]. Scientific Journal of Nursing, Midwifery and Paramedical Faculty. 2018; 4(1):41-51. http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-148-en.html
39.Benli E, Çırakoğlu A, Öğreden E, Kaya Y, Ayyıldız A, Yüce A. Do AB0 blood groups affect lower urinary tract symptoms? Turkish Journal of Urology. 2019; 45(Suppl 1):S84-91. [DOI:10.5152/tud.2018.25295] [PMID]
40.Kinane DF, Blackwell CC, Brettle RP, Weir DM, Winstanley FP, Elton RA. ABO blood group, secretor state, and susceptibility to recurrent urinary tract infection in women. British Medical Journal. 1982; 285(6334):7-9. [DOI:10.1136/bmj.285.6334.7] [PMID]
41.Hooton TM, Scholes D, Hughes JP, Winter C, Roberts PL, Stapleton AE, et al. A prospective study of risk factors for symptomatic urinary tract infection in young women. The New England Journal of Medicine. 1996; 335(7):468-74. [DOI:10.1056/NEJM199608153350703] [PMID]
42.Ghasemi N, Ayatollahi J, Mosadegh A, Mahdavi SM. [Relationship between ABO blood group antigens and the type of pathogen in urinary tract infection in patiens referredto university laoratorie in Yazd (Persian)]. The Scientific Journal of Iranian Blood Transfusion Organization. 2009; 5(4):267-73. http://bloodjournal.ir/article-1-275-fa.html
43.Dehghani A, Zahedi M, Moezzi M, Dafei M, Falahzadeh H. [Survey of risk factors urinary tract infection (Persian)]. Tolooebehdasht. 2016; 15(3):92-102. http://tbj.ssu.ac.ir/article-1-2274-fa.html
44.Patterson TF, Andriole VT. Detection, significance, and therapy of bacteriuria in pregnancy: Update in the managed health care era. Infectious Disease Clinics of North America. 1997; 11(3):593-608. [DOI:10.1016/S0891-5520(05)70375-5] [PMID]
45.Golan A, Wexler S, Amit A, Gordon D, David MP. Asymptomatic bacteriuria in normal and high-risk pregnancy. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology. 1989; 33(2):101-8. [DOI:10.1016/0028-2243(89)90202-5]
متن کامل: (2177 مشاهده)
مقدمه
باکتریوری به هرگونه کلونیزه شدن باکتری‌ها در دستگاه ادراری گفته می‌شود. باکتریوری ممکن است علامت‌دار یا بدون علامت باشد. باکتریوری علامت‌دار عبارت است از کلونیزه شدن باکتریال در ادرار که باعث علائم ادراری یا علائم سیستمیک‌شده و می‌تواند در دستگاه ادراری فوقانی رخ دهد (پیلونفریت) یا دستگاه ادراری تحتانی را درگیر کند (سیستیت و اورتریت). باکتریوری بدون علامت به کلونیزه شدن چشمگیر باکتریال در دستگاه ادراری تحتانی بدون ایجاد علائم گفته می‌شود [1]. عفونت مجاری ادراری رایج‌ترین عفونت‌های باکتریایی است که بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارد [2] و سالانه باعث مرگ تقریباً 150 میلیون نفر بر اثر این عفونت و عوارض مرتبط با آن در سراسر جهان می‌شود [3]. در صورتی که تعداد باکتری‌ها در یک میلی‌لیتر ادرار صدهزار عدد یا بیشتر باشد تشخیص آن مطرح می‌گردد [4]. حاملگی شانس ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می‌دهد [5]، به طوری که شایع‌ترین عفونت باکتریال در دوران بارداری است که ممکن است علامت‌دار و یا بدون علامت باشد [6]. در خانم‌های باردار به دلیل تغییرات فیزیولوژی و آناتومی در دستگاه ادراری، همچنین تغییرات سیستم ایمنی در این دوران شیوع باکتریوری افزایش پیدا می‌کند که خطرات جدی هم برای مادر و هم برای جنین به همراه دارد. همچنین از آنجایی که رحم به‌طور مستقیم در بالای مثانه قرار دارد، در مدت بارداری رشد کرده و وزن آن افزایش می‌یابد که این پدیده می‌تواند مانع جریان یافتن ادرار از مثانه شده و در نتیجه باعث عفونت شود. سطوح بالاتر پروژسترون کشش عضلات رحم را کاهش می‌دهد و آن‌ها را وادار می‌کند در همان محل قرار گرفتن خود منبسط شوند که این امر منجر به کاهش جریان ادراری می‌شود و در نتیجه باکتری‌ها زمان بیشتری برای تکثیر به دست می‌آورند. همچنین در دوران بارداری اسیدیته ادرار کمتر شده و هم‌زمان گلوکوزوری پتانسیل برای رشد باکتریایی را افزایش می‌دهد [7]. افزایش سن، دیابت، کم‌خونی داسی شکل، سابقه عفونت ادرای، اختلالات دستگاه ادراری، نقص سیستم ایمنی خطر ابتلا به عفونت ادراری در زنان باردار را افزایش می‌دهد [3، 8]. شیوع کلی باکتریوری در زنان باردار ایرانی 2-41 درصد گزارش شده است [9, 10].
میزان عفونت ادراری در کشورهای در حال توسعه حداقل 250 میلیون نفر در سال تخمین زده شده است [11]. مطالعات انجام‌شده در جوامع گوناگون نشان می‌دهد که باسیل‌های گرم منفی شایع‌ترین عامل اتیولوژیک عفونت دستگاه ادراری هستند که در بین آن‌ها اشرشیاکلی بیش از 80 درصد موارد عفونت‌های حاد دستگاه ادراری را تشکیل می‌دهد [2]. در بین باکتری‌های گرم منفی علاوه بر اشرشیاکلی، پروتئوس ولگاریس، کلبسیلا پنومونیه، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس، انتروباکتر، سیتروباکتر و سودوموناس آئروژینوزا در عفونت مجاری ادراری نقش دارند [12 ,13]. برخلاف سایر بیماران، تشخیص ندادن و درمان نکردن به موقع باکتریوری در حاملگی می‌تواند عوارض شدیدی همچون پیلونفریت، زایمان زودرس، سقط جنین، پره اکلامسی، پرفشاری خون، آمنیونیت، تولد نوزاد کم وزن و آنمی به همراه داشته باشد [14, 15]. درمان باکتریوری در دوران بارداری خطر این عوارض را کاهش می‌دهد. بنابراین، غربالگری برای تشخیص زودهنگام و درمان باکتریوری برای جلوگیری از عوارض ناشی از آن ضروری است [16]. باکتریوری به‌طور مشخص در زمان اولین ویزیت پره ناتال وجود دارد و پس از یک کشت ادرار منفی اولیه، کمتر از یک درصد زنان عفونت ادراری پیدا می‌کنند [17]. در افراد مبتلا به عفونت ادراری مزمن، باکتری‌ها توانایی اتصال به سلول‌های دستگاه ادراری را دارا هستند. علاوه بر این، اتصال باکتری در کلونیزاسیون سطوح مخاطی میزبان و مهار دفاع میزبانی نقش دارد [18]. بر اساس مطالعات مشخص شده است که بسیاری از عفونت‌ها، ایدیوپاتیک بوده و درک عوامل خطر احتمالی مؤثر در بروز عفونت اهمیت به‌سزایی دارد. یکی از این عوامل مهم، قدرت چسبندگی باکتری‌ها به گیرنده آنتی‌ژن‌های کربوهیدراتی سطح سلول‌های دستگاه ادراری میزبان است. گلیکوپروتئین موجود در انتهای این آنتی‌ژن‌ها محل اصلی اتصال باکتری‌هاست. آنتی‌ژن‌های گروه‌های خونی (A,B,o) در سطح همه سلول‌ها از جمله سلول‌های دستگاه ادراری موجودند و زمینه‌ساز ایجاد عفونت در نقاط گوناگون بدن هستند [19].
گروه‌های خونی، سیستمی از آنتی‌ژن‌های اریتروسیتی هستند که می‌توانند محل اتصال باکتری به سلول‌های بدن باشند. از سوی دیگر اتصال باکتری به سلول‌های میزبان مرحله مهمی در ایجاد و گسترش بیماری است. استعداد ابتلا به بعضی از بیماری‌ها، از جمله بروز عفونت‌ها، بیماری‌های قلبی عروقی و نئوپلاسم‌ها در افراد با گروه‌های خونی خاص بیشتر است و مطالعه‌های زیادی اهمیت آنتی‌ژن‌های گروه‌های خونی را در ارتباط با بیماری‌ها بیان می‌کنند [20]. سویه‌های ایجادکننده عفونت ادراری دارای فاکتورهای حدت ویژه‌ای هستند که در تجمع و چسبیدن آن‌ها به سطح سلول‌های مخاطی میزبان و مهار سیستم دفاعی آن، نقش داشته و به پیشرفت و توسعه بیماری کمک می‌کند. امروزه تحقیقات ایمنوهماتولوژی درباره آنتی‌ژن‌های گروه خونی و حساسیت نسبت به برخی از بیماری‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده است زیرا این آنتی‌ژن‌ها ممکن است شرایط مساعدی برای ابتلا شخص به بعضی از بیماری‌ها را به وجود آورند [21].
استعداد ابتلا به بعضی بیماری‌ها از جمله بروز عفونت‌ها در افراد با گروه‌های خونی خاصی بیشتر است و مطالعات فراوانی اهمیت آنتی‌ژن‌های گروه‌های خونی را در ارتباط با این بیماری‌ها بیان می‌کند [19]. نقش گروه خونی ABO در تعدادی از بیماری‌های عفون بررسی شده است [22]؛ در مطالعه هریس و همکاران ارتباط گروه خونی O با افزایش شدت علائم وبا گزارش شده است [23]، همچنین یک مطالعه انجام‌شده در آفریقا، شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه داده که گروه خونی O با کاهش خطر ابتلا به مالاریای شدید همراه است [24]. یک مطالعه نشان داده است که کودکان با گروه خونی A استعداد بیشتری برای مبتلا شدن به عفونت نورویروس دارند، در حالی که گروه خونی AB نسبت به سایر گروه‌ها کمتر به این عفونت مبتلا می‌شوند [25]. اگرچه عوامل متعددی همچون جنسیت، افزایش سن و دیابت برای عفونت‌های ادراری خطر شناخته شده‌اند، با این وجود عوامل خطر دیگری از جمله آنتی‌ژن‌های سطح سلول‌ها مانند گروه‌های خونی نیز مطرح هستند. حساسیت‌های ژنتیک به عفونت ادراری هنوز به میزان ناچیزی بررسی شده است [26]. بعضی مطالعات بیان کرده‌اند که فنوتیپ خاصی از گروه‌های خونی در جمعیت می‌تواند باعث شناسایی افراد با خطر بالا برای عفونت ادراری باشد [27, 28]. مطالعات دیگری به این نتیجه رسیده‌اند که فنوتیپ خاصی از آن‌ها باعث محافظت در برابر کلونیزاسیون میکروب‌ها در دستگاه ادراری می‌شود [29 ،22]. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی شیوع باکتریوری در زنان باردار و ارتباط گروه‌های متنوع خونی از نظر شانس ابتلا به باکتریوری زنان باردار شهرستان گناباد صورت گرفته است.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی با هدف بررسی شیوع باکتریوری و ارتباط آن با گروه خونی در زنان باردار شهرستان گناباد انجام شد که در آن زنان باردار به روش سرشماری انتخاب شدند. جامعه آماری این پژوهش را 400 زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان علامه بهلول گنابادی در سال 1398 تشکیل دادند. برای هر زن باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان و کلینیک‌های زنان گناباد فرمی شامل مشخصات بیمار (محل سکونت، سطح تحصیلات، سن حاملگی)، سابقه بیماری و نوع گروه خونی تکمیل و سپس برای انجام آزمایش کامل ادرار به آزمایشگاه ارجاع داده شد. نمونه ادرار در حالت استریل تهیه شد و از لحاظ آزمایش‌های کامل ادرار بررسی و تشخیص آن انجام گرفت و حجم نمونه با سطح اطمینان 95 درصد و توان آزمون 80 درصد و خطای 0/05، 400 نفر تعیین شد (n=((Z1-α/2+Z1-β)2 P(1-P))/d2=400) [30]. گروه خونی همه زنان بارداری که وارد این پژوهش شدند، در دوران بارداری مشخص شد؛ لازم به ذکر است که تعیین گروه خونی با استفاده از کیت ABO انجام شد. روش استاندارد برای تعیین گروه خونی روش لوله‌ای به دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم بود که برای روش مستقیم از نمونه خون CBC و برای روش غیرمستقیم از نمونه خون لخته استفاده شد. برای آزمایش ادرار نیز از تست U/A استفاده شد.
آزمایش ادرار
در این بررسی نمونه‌های ادراری زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان و کلینیک مرکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی گناباد، به روش نمونه‌گیری از ادرار میانی تمیز (Midstream clean catc) در ظروف استریل جمع‌آوری شد. در محیط غیرانتخابی بلاد آگار (Pronadisa Microbiological Culture Media and Diagnotic Reagent, spain) به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتی‌گراد انکوبه شد. نمونه‌هایی که تعداد کلنی آن‌ها برابر یا بیش از ml/CFU 105 بود، مثبت تلقی گردید.
تعیین آنتی‌ژن گلبول‌های قرمز
تعیین گروه‌های خونی ABO و Rh با استفاده از کیت The UK Lorne Blood Grouping Reagents انجام شد. آزمایش‌های تعیین گروه خونی به هر دو روش سل تایپ یا فوروارد تایپ و بک تایپ یا ریورس تایپ لوله‌ای انجام شد. در مرحله اول گروه خونی به روش سل تایپ لوله‌ای تعیین شد. ابتدا گلبول‌های قرمز با سرم فیزیولوژی شست‌وشو شده و سوسپانسیون 3 درصد گلبول‌های قرمز در سرم فیزیولوژی تهیه شد. سه لوله برای آنتی A، آنتی B و آنتی D مشخص شد و یک قطره از هر معرف و سوسپانسیون گلبولی را به هر لوله اضافه و مخلوط کردیم؛ سپس به مدت 20 ثانیه با سرعت RPM 1500 سانتریفیوژ نموده و به آرامی رسوب را از انتهای لوله جدا کردیم و نتیجه آزمایش را زیر میکروسکوپ خواندیم. سپس گروه خونی مجدداً به روش بک تایپ لوله‌ای تعیین شد. به دلیل وجود گروه‌های نادر و فرعی خونی، این روش با استفاده از سرم فرد و برای تأیید روش سل تایپ انجام گرفت. در سه لوله به ترتیب سوسپانسیون 3 درصد گلبول قرمز A ،B و O ریخته شد و سپس 2 قطره سرم مجهول به هر لوله اضافه شد. محتویات لوله‌ها مخلوط شده و به مدت 20 ثانیه با دور 1500rpm سانتریفیوژ شد. سپس لوله‌ها در مقابل نور به ملایمت تکان داده شدند و از نظر آگلوتیناسیون مورد بررسی قرار گرفتند. در صورت هماهنگی و هم‌خوانی بین نتایج نمونه‌گیری بک تایپ و سل تایپ، نتیجه گروه خون گزارش شد.
معیارهای ورود به پژوهش عبارت بودند از: 1. زنان باردار 15 تا 45 سال؛ 2. نداشتن جراحی در سیستم ادراری؛ 3. رضایت‌نامه کتبی موافقت شرکت در پژوهش. معیار خروج از مطالعه نیز همکاری نکردن زنان باردار در فرایند پژوهش بود. پس از گردآوری داده‌ها، ورود داده‌ها به نرم‌افزار Spss (v:20) صورت گرفته و غربالگری و پاکسازی داده‌ها انجام شد. داده‌های مربوط به متغیرهای کیفی با جدول‌ها و گزارش تعداد و درصد توصیف شدند و برای متغیرهای کمی، میانگین و انحراف معیار گزارش شد. همچنین، تحلیل داده‌ها با آزمون‌های آماری پارامتریک و غیرپارامتریک مناسب (همچون کای دو) انجام و نتایج در سطح معنی‌داری 0/05 تفسیر شد.
یافته‌ها
در این مطالعه 400 زن باردار با میانگین سنی 5/9±27/31 سال بررسی شد که 58 نفر از نظر باکتریوری مثبت و 342 نفر منفی بودند؛ بنابراین شیوع باکتریوری 14.5 درصد گزارش شده است.
توزیع فراوانی مادران باردار شرکت‌کننده در پژوهش به این شکل بود: زنان باردار دارای گروه خونی O (46/2 درصد)، A (29/8 درصد)،B (14/5 درصد)، AB (9/5 درصد). از نظر سن بارداری، 28 درصد در سه ماهه اول، 19/8 درصد در سه ماهه دوم، 52/2 درصد در سه ماهه سوم بودند. از نظر محل سکونت 75/8 درصد ساکن شهر و 24/2 درصد ساکن روستا بودند. از نظر تحصیلات 54/8 درصد دانشگاهی و 45/2 درصد غیردانشگاهی بودند.
توزیع فروانی در خانم‌های بارداری که مبتلا به باکتریوری نبودند به این شکل بود: توزیع فراوانی گروه خونی: 45/9 درصد گروه خونی O، 31/6 درصد گروه خونی A، 12 درصد گروه خونی B و 10/5 درصد گروه خونی AB بودند. از نظر سن بارداری 30/4 درصد در سه ماهه اول، 18/1 درصد در سه ماهه دوم و 51/5 درصد در سه ماهه سوم بودند. از نظر محل سکونت 24/9 درصد در روستا و 75/1 درصد شهر زندگی می‌کردند. از نظر تحصیلات 45/3 درصد تحصیلات دانشگاهی نداشتند و 54/7 درصد تحصیلات دانشگاهی داشتند.
توزیع فروانی در خانم‌های بارداری که مبتلا به باکتریوری بودند نیز به این شکل بود: توزیع فراوانی گروه خونی؛ 48/3 درصد گروه خونی O، 19 درصد گروه خونی A،29/3 درصد گروه خونی B، 3/4 درصد گروه خونی AB بودند. از نظر سن بارداری 13/8 درصد در سه ماهه اول، 29/3 درصد در سه ماهه دوم و 56/9 درصد در سه ماهه سوم بودند. از نظر محل سکونت 20/7 درصد در روستا و 79/3 درصد در شهر زندگی می‌کردند. از نظر تحصیلات 44/8 درصد ایشان تحصیلات دانشگاهی نداشتند و 55/2 درصد تحصیلات دانشگاهی داشتند. 58 نفر (14/5 درصد) آزمودنی در این مطالعه باکتریوری دارند (جدول شماره 1).
.jpg)
برای مقایسه باکتریوری و گروه‌های خونی، از آزمون کای اسکور استفاده شد که رابطه معنی‌داری بین باکتریوری و گروه خونی مشاهده شد (0/001=P) (جدول شماره 2).
.jpg)
بین باکتریوری و سن حاملگی (0/016=P) ارتباط وجود داشت و بین باکتریوری با محل سکونت (0/494=P) و سطح تحصیلات (0/944=P) ارتباط وجود نداشت (جدول شماره 3).
.jpg)
بحث
هدف از این مطالعه بررسی شیوع باکتریوری و ارتباط بین گروه خونی ABO و باکتریوری در زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان علامه بهلول گنابادی بود. سالانه 11 درصد زنان به عفونت‌های ادراری مبتلا می‌شوند و بیش از 50 درصد زنان در زندگی خود دچار این عفونت خواهند شد. درمان این مشکل هزینه زیادی در بردارد و همچنین می‌تواند باعث بروز عوارض فراوانی شود. از آنجایی که بسیاری از عفونت‌ها ایدیوپاتیک هستند، یافتن عوامل خطر مؤثر در بروز عفونت اهمیت زیادی دارد. به این دلیل با بررسی افراد و تلاش برای یافتن شیوع عفونت ادراری، عوامل خطر متعددی برای عفونت‌های ادراری شناخته شده است. با این وجود عوامل خطر جدیدی از جمله آنتی‌ژن‌های سطح سلول‌ها مانند گروه خونی نیز مطرح است [31].
میزان عفونت ادراری در زنان باردار ایرانی بالاست. زنان باردار مستعد عفونت ادراری در معرض خطر نارس بودن جنین، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد، فشار خون بالا، پره اکلامپسی، کم خونی و مرگ مادر هستند [32]، همچنین بودن یا نبودن آنتی‌ژن‌های گروه خونی ممکن است عامل مؤثر در اتصال باکتری به سلول‌های اپیتلیال مجاری ادراری باشد [33]. از آنجا که اتصال باکتری به سلول‌های میزبان مرحله مهمی در ایجاد و گسترش بیماری است، این آنتی‌ژن‌ها می‌توانند محل اتصال باکتری به سلول‌های بدن باشند [34].
در مطالعه ما 400 زن باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان علامه بهلول گنابادی بررسی شدند که از بین این تعداد 58 نفر (14/5 درصد) از نظر باکتریوری مثبت بودند. شیوع کلی باکتریوری در حاملگی در ایران بین 7/2 تا 10/4 درصد گزارش شده است [3]. در مطالعه ما شیوع باکتریوری در گناباد 14/5 درصد بود و در مطالعه‌ای دیگر قهستانی شیوع باکتریوری بدون علامت در زنان باردار شهرستان سبزوار را 7 درصد گزارش داده است [21]. در سایر مطالعات انجام‌شده در شیراز (5/1 درصد) [35]، تربت حیدریه (10 درصد) [30] گزارش شده است. دلایل گوناگونی را می‌توان برای این اختلاف تصور کرد، شاید بتوان مهم‌ترین علت تفاوت را در تعداد زنان شرکت‌کننده در مطالعه و دقت آزمایشگاه‌های مختلف و ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی دانست. همچنین منطقه جغرافیایی، استان و سال مطالعات می‌تواند علت همسو نبودن نتایج مطالعات باشد. شیوع باکتریوری در دوران بارداری تحت تأثیر عوامل متعددی مانند: حاملگی‌های متعدد، سن، سابقه قبلی عفونت ادراری، دیابت، ناهنجاری‌های آناتومی دستگاه ادراری، رعایت نکردن بهداشت شخصی و وضعیت اقتصادی اجتماعی قرار می‌گیرد [37 ،36].
در مطالعه حاضر مشخص شد که بین گروه خونی و باکتریوری ارتباط وجود دارد که فنوتپ‌های O و سپس B شایع‌ترین فنوتیپ‌های خونی از نظر ابتلا به باکتریوری بودند که با مطالعه سفرکار که ارتباط بین عفونت باکتریال مجاری ادرار و گروه خونی بیشترین فنوتیپ از نظر ابتلا به عفونت ادراری O را گزارش کرده است، همسو بود [38]. در مطالعه بنیل و همکاران بین ابتلا به عفونت دستگاه ادراری تحتانی و گروه خونی A ارتباط یافت شد [39]. این مطالعه با مطالعه کینانه و هوتون که در آن بین گروه خونی و عفونت ادراری ارتباط وجود نداشت ناهمسو بود [41 ،40] و با مطالعه قاسمی و همکاران که ارتباط بین گروه خونی و نوع باکتری عامل عفونت ادراری را بررسی کردند و بین گروه خونی و میزان بروز عفونت ادراری در زنان رابطه معنی‌داری یافتند [42] همسو بود. شاید یکی از دلایل اختلاف بین نتایج مطالعات گوناگون در این زمینه را بتوان تنوع بیماران بررسی‌شده و ویژگی افراد مطالعه‌شده دانست.
در این مطالعه رابطه معنی‌داری بین سن حاملگی و باکتریوری وجود داشت؛ سه ماهه سوم بارداری بیشترین میزان شیوع را به خود اختصاص داده است و این نتیجه با مطالعه دهقانی همسو است [43] که از نظر تغییرات فیزیولوژیک و آناتومیک در مادر باردار با افزایش سن بارداری و افزایش احتمال عفونت ادراری نیز توجیه‌پذیر است.
همچنین در این مطالعه بین سطح تحصیلات و باکتریوری ارتباط معنی‌داری وجود نداشت، هرچند این یافته با نتایج به دست آمده در برخی از مطالعات دیگر مطابقت ندارد و در آن‌ها بین سطح تحصیلات و باکتریوری ارتباط وجود دارد [44, 45].
نتیجه‌گیری
با توجه به نتایج مطالعه حاضر، باکتریوری در زنان باردار شهرستان گناباد 14.5 درصد گزارش شده است. توصیه می‌شود درباره نشانه‌ها و علائم مرتبط با باکتریوری و مراجعه به موقع زنان باردار این شهرستان به مراکز سلامت جامعه برای پیشگیری از عوارض مادری و جنینی آموزش داده شود. همچنین باکتریوری در زنان باردار با گروه خونی O و سپس B شایع‌تر از سایر گروه‌های خونی است که اهمیت بیشتر این گروه‌ها برای بررسی‌های غربالگری ادراری را نشان می‌دهد. از آنجایی که زنان و مادران پایه و اساس خانواده و سلامت عمومی هستند، توصیه می‌شود یک تصمیم درست برای پیشگیری، غربالگری و درمان این مشکل صورت گیرد. یکی از محدودیت‌های این مطالعه را می‌توان اجرای آن صرفاً در جمعیت زنان باردار دانست. انجام دادن مطالعات در این زمینه با جمعیت هدف مردان و زنان ممکن است نتایج متفاوتی داشته باشد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
پژوهشگران همه کدهای اخلاقی مربوط به تحقیقات روی نمونه‌های انسانی را رعایت کرده و مجوزهای لازم را از مراجع ذی‌صلاح از دانشگاه علوم پزشکی گناباد اخذ کردند (کد: IR.GMU.REC.1397.069).
حامی مالی
این تحقیق هیچ گونه کمک مالی از سازمان‌های تأمین مالی در بخش‌های عمومی، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.
مشارکت نویسندگان
نوشتن نسخه اولیه: همه نویسندگان؛ ایده اصلی: اعظم‌السادات محمودیان، امیر جرحی؛ تأیید نهایی: میترا جرس، عبدالجواد خواجوی؛ تفسیر نتایج: سید فرزین میرچراغی، اعظم‌السادات محمودیان؛ طراحی مطالعه و گردآوری داده‌ها: امیر جرحی، میترا جرس.
تعارض منافع
نویسندگان این مقاله اعلام کردند که هیچ‌گونه تعارض منافعی در این نوشتار وجود ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان بر خود لازم می‌دانند مراتب تشکر خود را از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی گناباد و همچنین دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گناباد اعلام کنند.
باکتریوری به هرگونه کلونیزه شدن باکتری‌ها در دستگاه ادراری گفته می‌شود. باکتریوری ممکن است علامت‌دار یا بدون علامت باشد. باکتریوری علامت‌دار عبارت است از کلونیزه شدن باکتریال در ادرار که باعث علائم ادراری یا علائم سیستمیک‌شده و می‌تواند در دستگاه ادراری فوقانی رخ دهد (پیلونفریت) یا دستگاه ادراری تحتانی را درگیر کند (سیستیت و اورتریت). باکتریوری بدون علامت به کلونیزه شدن چشمگیر باکتریال در دستگاه ادراری تحتانی بدون ایجاد علائم گفته می‌شود [1]. عفونت مجاری ادراری رایج‌ترین عفونت‌های باکتریایی است که بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارد [2] و سالانه باعث مرگ تقریباً 150 میلیون نفر بر اثر این عفونت و عوارض مرتبط با آن در سراسر جهان می‌شود [3]. در صورتی که تعداد باکتری‌ها در یک میلی‌لیتر ادرار صدهزار عدد یا بیشتر باشد تشخیص آن مطرح می‌گردد [4]. حاملگی شانس ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می‌دهد [5]، به طوری که شایع‌ترین عفونت باکتریال در دوران بارداری است که ممکن است علامت‌دار و یا بدون علامت باشد [6]. در خانم‌های باردار به دلیل تغییرات فیزیولوژی و آناتومی در دستگاه ادراری، همچنین تغییرات سیستم ایمنی در این دوران شیوع باکتریوری افزایش پیدا می‌کند که خطرات جدی هم برای مادر و هم برای جنین به همراه دارد. همچنین از آنجایی که رحم به‌طور مستقیم در بالای مثانه قرار دارد، در مدت بارداری رشد کرده و وزن آن افزایش می‌یابد که این پدیده می‌تواند مانع جریان یافتن ادرار از مثانه شده و در نتیجه باعث عفونت شود. سطوح بالاتر پروژسترون کشش عضلات رحم را کاهش می‌دهد و آن‌ها را وادار می‌کند در همان محل قرار گرفتن خود منبسط شوند که این امر منجر به کاهش جریان ادراری می‌شود و در نتیجه باکتری‌ها زمان بیشتری برای تکثیر به دست می‌آورند. همچنین در دوران بارداری اسیدیته ادرار کمتر شده و هم‌زمان گلوکوزوری پتانسیل برای رشد باکتریایی را افزایش می‌دهد [7]. افزایش سن، دیابت، کم‌خونی داسی شکل، سابقه عفونت ادرای، اختلالات دستگاه ادراری، نقص سیستم ایمنی خطر ابتلا به عفونت ادراری در زنان باردار را افزایش می‌دهد [3، 8]. شیوع کلی باکتریوری در زنان باردار ایرانی 2-41 درصد گزارش شده است [9, 10].
میزان عفونت ادراری در کشورهای در حال توسعه حداقل 250 میلیون نفر در سال تخمین زده شده است [11]. مطالعات انجام‌شده در جوامع گوناگون نشان می‌دهد که باسیل‌های گرم منفی شایع‌ترین عامل اتیولوژیک عفونت دستگاه ادراری هستند که در بین آن‌ها اشرشیاکلی بیش از 80 درصد موارد عفونت‌های حاد دستگاه ادراری را تشکیل می‌دهد [2]. در بین باکتری‌های گرم منفی علاوه بر اشرشیاکلی، پروتئوس ولگاریس، کلبسیلا پنومونیه، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس، انتروباکتر، سیتروباکتر و سودوموناس آئروژینوزا در عفونت مجاری ادراری نقش دارند [12 ,13]. برخلاف سایر بیماران، تشخیص ندادن و درمان نکردن به موقع باکتریوری در حاملگی می‌تواند عوارض شدیدی همچون پیلونفریت، زایمان زودرس، سقط جنین، پره اکلامسی، پرفشاری خون، آمنیونیت، تولد نوزاد کم وزن و آنمی به همراه داشته باشد [14, 15]. درمان باکتریوری در دوران بارداری خطر این عوارض را کاهش می‌دهد. بنابراین، غربالگری برای تشخیص زودهنگام و درمان باکتریوری برای جلوگیری از عوارض ناشی از آن ضروری است [16]. باکتریوری به‌طور مشخص در زمان اولین ویزیت پره ناتال وجود دارد و پس از یک کشت ادرار منفی اولیه، کمتر از یک درصد زنان عفونت ادراری پیدا می‌کنند [17]. در افراد مبتلا به عفونت ادراری مزمن، باکتری‌ها توانایی اتصال به سلول‌های دستگاه ادراری را دارا هستند. علاوه بر این، اتصال باکتری در کلونیزاسیون سطوح مخاطی میزبان و مهار دفاع میزبانی نقش دارد [18]. بر اساس مطالعات مشخص شده است که بسیاری از عفونت‌ها، ایدیوپاتیک بوده و درک عوامل خطر احتمالی مؤثر در بروز عفونت اهمیت به‌سزایی دارد. یکی از این عوامل مهم، قدرت چسبندگی باکتری‌ها به گیرنده آنتی‌ژن‌های کربوهیدراتی سطح سلول‌های دستگاه ادراری میزبان است. گلیکوپروتئین موجود در انتهای این آنتی‌ژن‌ها محل اصلی اتصال باکتری‌هاست. آنتی‌ژن‌های گروه‌های خونی (A,B,o) در سطح همه سلول‌ها از جمله سلول‌های دستگاه ادراری موجودند و زمینه‌ساز ایجاد عفونت در نقاط گوناگون بدن هستند [19].
گروه‌های خونی، سیستمی از آنتی‌ژن‌های اریتروسیتی هستند که می‌توانند محل اتصال باکتری به سلول‌های بدن باشند. از سوی دیگر اتصال باکتری به سلول‌های میزبان مرحله مهمی در ایجاد و گسترش بیماری است. استعداد ابتلا به بعضی از بیماری‌ها، از جمله بروز عفونت‌ها، بیماری‌های قلبی عروقی و نئوپلاسم‌ها در افراد با گروه‌های خونی خاص بیشتر است و مطالعه‌های زیادی اهمیت آنتی‌ژن‌های گروه‌های خونی را در ارتباط با بیماری‌ها بیان می‌کنند [20]. سویه‌های ایجادکننده عفونت ادراری دارای فاکتورهای حدت ویژه‌ای هستند که در تجمع و چسبیدن آن‌ها به سطح سلول‌های مخاطی میزبان و مهار سیستم دفاعی آن، نقش داشته و به پیشرفت و توسعه بیماری کمک می‌کند. امروزه تحقیقات ایمنوهماتولوژی درباره آنتی‌ژن‌های گروه خونی و حساسیت نسبت به برخی از بیماری‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده است زیرا این آنتی‌ژن‌ها ممکن است شرایط مساعدی برای ابتلا شخص به بعضی از بیماری‌ها را به وجود آورند [21].
استعداد ابتلا به بعضی بیماری‌ها از جمله بروز عفونت‌ها در افراد با گروه‌های خونی خاصی بیشتر است و مطالعات فراوانی اهمیت آنتی‌ژن‌های گروه‌های خونی را در ارتباط با این بیماری‌ها بیان می‌کند [19]. نقش گروه خونی ABO در تعدادی از بیماری‌های عفون بررسی شده است [22]؛ در مطالعه هریس و همکاران ارتباط گروه خونی O با افزایش شدت علائم وبا گزارش شده است [23]، همچنین یک مطالعه انجام‌شده در آفریقا، شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه داده که گروه خونی O با کاهش خطر ابتلا به مالاریای شدید همراه است [24]. یک مطالعه نشان داده است که کودکان با گروه خونی A استعداد بیشتری برای مبتلا شدن به عفونت نورویروس دارند، در حالی که گروه خونی AB نسبت به سایر گروه‌ها کمتر به این عفونت مبتلا می‌شوند [25]. اگرچه عوامل متعددی همچون جنسیت، افزایش سن و دیابت برای عفونت‌های ادراری خطر شناخته شده‌اند، با این وجود عوامل خطر دیگری از جمله آنتی‌ژن‌های سطح سلول‌ها مانند گروه‌های خونی نیز مطرح هستند. حساسیت‌های ژنتیک به عفونت ادراری هنوز به میزان ناچیزی بررسی شده است [26]. بعضی مطالعات بیان کرده‌اند که فنوتیپ خاصی از گروه‌های خونی در جمعیت می‌تواند باعث شناسایی افراد با خطر بالا برای عفونت ادراری باشد [27, 28]. مطالعات دیگری به این نتیجه رسیده‌اند که فنوتیپ خاصی از آن‌ها باعث محافظت در برابر کلونیزاسیون میکروب‌ها در دستگاه ادراری می‌شود [29 ،22]. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی شیوع باکتریوری در زنان باردار و ارتباط گروه‌های متنوع خونی از نظر شانس ابتلا به باکتریوری زنان باردار شهرستان گناباد صورت گرفته است.
مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی با هدف بررسی شیوع باکتریوری و ارتباط آن با گروه خونی در زنان باردار شهرستان گناباد انجام شد که در آن زنان باردار به روش سرشماری انتخاب شدند. جامعه آماری این پژوهش را 400 زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان علامه بهلول گنابادی در سال 1398 تشکیل دادند. برای هر زن باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان و کلینیک‌های زنان گناباد فرمی شامل مشخصات بیمار (محل سکونت، سطح تحصیلات، سن حاملگی)، سابقه بیماری و نوع گروه خونی تکمیل و سپس برای انجام آزمایش کامل ادرار به آزمایشگاه ارجاع داده شد. نمونه ادرار در حالت استریل تهیه شد و از لحاظ آزمایش‌های کامل ادرار بررسی و تشخیص آن انجام گرفت و حجم نمونه با سطح اطمینان 95 درصد و توان آزمون 80 درصد و خطای 0/05، 400 نفر تعیین شد (n=((Z1-α/2+Z1-β)2 P(1-P))/d2=400) [30]. گروه خونی همه زنان بارداری که وارد این پژوهش شدند، در دوران بارداری مشخص شد؛ لازم به ذکر است که تعیین گروه خونی با استفاده از کیت ABO انجام شد. روش استاندارد برای تعیین گروه خونی روش لوله‌ای به دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم بود که برای روش مستقیم از نمونه خون CBC و برای روش غیرمستقیم از نمونه خون لخته استفاده شد. برای آزمایش ادرار نیز از تست U/A استفاده شد.
آزمایش ادرار
در این بررسی نمونه‌های ادراری زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان و کلینیک مرکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی گناباد، به روش نمونه‌گیری از ادرار میانی تمیز (Midstream clean catc) در ظروف استریل جمع‌آوری شد. در محیط غیرانتخابی بلاد آگار (Pronadisa Microbiological Culture Media and Diagnotic Reagent, spain) به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتی‌گراد انکوبه شد. نمونه‌هایی که تعداد کلنی آن‌ها برابر یا بیش از ml/CFU 105 بود، مثبت تلقی گردید.
تعیین آنتی‌ژن گلبول‌های قرمز
تعیین گروه‌های خونی ABO و Rh با استفاده از کیت The UK Lorne Blood Grouping Reagents انجام شد. آزمایش‌های تعیین گروه خونی به هر دو روش سل تایپ یا فوروارد تایپ و بک تایپ یا ریورس تایپ لوله‌ای انجام شد. در مرحله اول گروه خونی به روش سل تایپ لوله‌ای تعیین شد. ابتدا گلبول‌های قرمز با سرم فیزیولوژی شست‌وشو شده و سوسپانسیون 3 درصد گلبول‌های قرمز در سرم فیزیولوژی تهیه شد. سه لوله برای آنتی A، آنتی B و آنتی D مشخص شد و یک قطره از هر معرف و سوسپانسیون گلبولی را به هر لوله اضافه و مخلوط کردیم؛ سپس به مدت 20 ثانیه با سرعت RPM 1500 سانتریفیوژ نموده و به آرامی رسوب را از انتهای لوله جدا کردیم و نتیجه آزمایش را زیر میکروسکوپ خواندیم. سپس گروه خونی مجدداً به روش بک تایپ لوله‌ای تعیین شد. به دلیل وجود گروه‌های نادر و فرعی خونی، این روش با استفاده از سرم فرد و برای تأیید روش سل تایپ انجام گرفت. در سه لوله به ترتیب سوسپانسیون 3 درصد گلبول قرمز A ،B و O ریخته شد و سپس 2 قطره سرم مجهول به هر لوله اضافه شد. محتویات لوله‌ها مخلوط شده و به مدت 20 ثانیه با دور 1500rpm سانتریفیوژ شد. سپس لوله‌ها در مقابل نور به ملایمت تکان داده شدند و از نظر آگلوتیناسیون مورد بررسی قرار گرفتند. در صورت هماهنگی و هم‌خوانی بین نتایج نمونه‌گیری بک تایپ و سل تایپ، نتیجه گروه خون گزارش شد.
معیارهای ورود به پژوهش عبارت بودند از: 1. زنان باردار 15 تا 45 سال؛ 2. نداشتن جراحی در سیستم ادراری؛ 3. رضایت‌نامه کتبی موافقت شرکت در پژوهش. معیار خروج از مطالعه نیز همکاری نکردن زنان باردار در فرایند پژوهش بود. پس از گردآوری داده‌ها، ورود داده‌ها به نرم‌افزار Spss (v:20) صورت گرفته و غربالگری و پاکسازی داده‌ها انجام شد. داده‌های مربوط به متغیرهای کیفی با جدول‌ها و گزارش تعداد و درصد توصیف شدند و برای متغیرهای کمی، میانگین و انحراف معیار گزارش شد. همچنین، تحلیل داده‌ها با آزمون‌های آماری پارامتریک و غیرپارامتریک مناسب (همچون کای دو) انجام و نتایج در سطح معنی‌داری 0/05 تفسیر شد.
یافته‌ها
در این مطالعه 400 زن باردار با میانگین سنی 5/9±27/31 سال بررسی شد که 58 نفر از نظر باکتریوری مثبت و 342 نفر منفی بودند؛ بنابراین شیوع باکتریوری 14.5 درصد گزارش شده است.
توزیع فراوانی مادران باردار شرکت‌کننده در پژوهش به این شکل بود: زنان باردار دارای گروه خونی O (46/2 درصد)، A (29/8 درصد)،B (14/5 درصد)، AB (9/5 درصد). از نظر سن بارداری، 28 درصد در سه ماهه اول، 19/8 درصد در سه ماهه دوم، 52/2 درصد در سه ماهه سوم بودند. از نظر محل سکونت 75/8 درصد ساکن شهر و 24/2 درصد ساکن روستا بودند. از نظر تحصیلات 54/8 درصد دانشگاهی و 45/2 درصد غیردانشگاهی بودند.
توزیع فروانی در خانم‌های بارداری که مبتلا به باکتریوری نبودند به این شکل بود: توزیع فراوانی گروه خونی: 45/9 درصد گروه خونی O، 31/6 درصد گروه خونی A، 12 درصد گروه خونی B و 10/5 درصد گروه خونی AB بودند. از نظر سن بارداری 30/4 درصد در سه ماهه اول، 18/1 درصد در سه ماهه دوم و 51/5 درصد در سه ماهه سوم بودند. از نظر محل سکونت 24/9 درصد در روستا و 75/1 درصد شهر زندگی می‌کردند. از نظر تحصیلات 45/3 درصد تحصیلات دانشگاهی نداشتند و 54/7 درصد تحصیلات دانشگاهی داشتند.
توزیع فروانی در خانم‌های بارداری که مبتلا به باکتریوری بودند نیز به این شکل بود: توزیع فراوانی گروه خونی؛ 48/3 درصد گروه خونی O، 19 درصد گروه خونی A،29/3 درصد گروه خونی B، 3/4 درصد گروه خونی AB بودند. از نظر سن بارداری 13/8 درصد در سه ماهه اول، 29/3 درصد در سه ماهه دوم و 56/9 درصد در سه ماهه سوم بودند. از نظر محل سکونت 20/7 درصد در روستا و 79/3 درصد در شهر زندگی می‌کردند. از نظر تحصیلات 44/8 درصد ایشان تحصیلات دانشگاهی نداشتند و 55/2 درصد تحصیلات دانشگاهی داشتند. 58 نفر (14/5 درصد) آزمودنی در این مطالعه باکتریوری دارند (جدول شماره 1).
.jpg)
برای مقایسه باکتریوری و گروه‌های خونی، از آزمون کای اسکور استفاده شد که رابطه معنی‌داری بین باکتریوری و گروه خونی مشاهده شد (0/001=P) (جدول شماره 2).
.jpg)
بین باکتریوری و سن حاملگی (0/016=P) ارتباط وجود داشت و بین باکتریوری با محل سکونت (0/494=P) و سطح تحصیلات (0/944=P) ارتباط وجود نداشت (جدول شماره 3).
.jpg)
بحث
هدف از این مطالعه بررسی شیوع باکتریوری و ارتباط بین گروه خونی ABO و باکتریوری در زنان باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان علامه بهلول گنابادی بود. سالانه 11 درصد زنان به عفونت‌های ادراری مبتلا می‌شوند و بیش از 50 درصد زنان در زندگی خود دچار این عفونت خواهند شد. درمان این مشکل هزینه زیادی در بردارد و همچنین می‌تواند باعث بروز عوارض فراوانی شود. از آنجایی که بسیاری از عفونت‌ها ایدیوپاتیک هستند، یافتن عوامل خطر مؤثر در بروز عفونت اهمیت زیادی دارد. به این دلیل با بررسی افراد و تلاش برای یافتن شیوع عفونت ادراری، عوامل خطر متعددی برای عفونت‌های ادراری شناخته شده است. با این وجود عوامل خطر جدیدی از جمله آنتی‌ژن‌های سطح سلول‌ها مانند گروه خونی نیز مطرح است [31].
میزان عفونت ادراری در زنان باردار ایرانی بالاست. زنان باردار مستعد عفونت ادراری در معرض خطر نارس بودن جنین، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد، فشار خون بالا، پره اکلامپسی، کم خونی و مرگ مادر هستند [32]، همچنین بودن یا نبودن آنتی‌ژن‌های گروه خونی ممکن است عامل مؤثر در اتصال باکتری به سلول‌های اپیتلیال مجاری ادراری باشد [33]. از آنجا که اتصال باکتری به سلول‌های میزبان مرحله مهمی در ایجاد و گسترش بیماری است، این آنتی‌ژن‌ها می‌توانند محل اتصال باکتری به سلول‌های بدن باشند [34].
در مطالعه ما 400 زن باردار مراجعه‌کننده به بیمارستان علامه بهلول گنابادی بررسی شدند که از بین این تعداد 58 نفر (14/5 درصد) از نظر باکتریوری مثبت بودند. شیوع کلی باکتریوری در حاملگی در ایران بین 7/2 تا 10/4 درصد گزارش شده است [3]. در مطالعه ما شیوع باکتریوری در گناباد 14/5 درصد بود و در مطالعه‌ای دیگر قهستانی شیوع باکتریوری بدون علامت در زنان باردار شهرستان سبزوار را 7 درصد گزارش داده است [21]. در سایر مطالعات انجام‌شده در شیراز (5/1 درصد) [35]، تربت حیدریه (10 درصد) [30] گزارش شده است. دلایل گوناگونی را می‌توان برای این اختلاف تصور کرد، شاید بتوان مهم‌ترین علت تفاوت را در تعداد زنان شرکت‌کننده در مطالعه و دقت آزمایشگاه‌های مختلف و ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی دانست. همچنین منطقه جغرافیایی، استان و سال مطالعات می‌تواند علت همسو نبودن نتایج مطالعات باشد. شیوع باکتریوری در دوران بارداری تحت تأثیر عوامل متعددی مانند: حاملگی‌های متعدد، سن، سابقه قبلی عفونت ادراری، دیابت، ناهنجاری‌های آناتومی دستگاه ادراری، رعایت نکردن بهداشت شخصی و وضعیت اقتصادی اجتماعی قرار می‌گیرد [37 ،36].
در مطالعه حاضر مشخص شد که بین گروه خونی و باکتریوری ارتباط وجود دارد که فنوتپ‌های O و سپس B شایع‌ترین فنوتیپ‌های خونی از نظر ابتلا به باکتریوری بودند که با مطالعه سفرکار که ارتباط بین عفونت باکتریال مجاری ادرار و گروه خونی بیشترین فنوتیپ از نظر ابتلا به عفونت ادراری O را گزارش کرده است، همسو بود [38]. در مطالعه بنیل و همکاران بین ابتلا به عفونت دستگاه ادراری تحتانی و گروه خونی A ارتباط یافت شد [39]. این مطالعه با مطالعه کینانه و هوتون که در آن بین گروه خونی و عفونت ادراری ارتباط وجود نداشت ناهمسو بود [41 ،40] و با مطالعه قاسمی و همکاران که ارتباط بین گروه خونی و نوع باکتری عامل عفونت ادراری را بررسی کردند و بین گروه خونی و میزان بروز عفونت ادراری در زنان رابطه معنی‌داری یافتند [42] همسو بود. شاید یکی از دلایل اختلاف بین نتایج مطالعات گوناگون در این زمینه را بتوان تنوع بیماران بررسی‌شده و ویژگی افراد مطالعه‌شده دانست.
در این مطالعه رابطه معنی‌داری بین سن حاملگی و باکتریوری وجود داشت؛ سه ماهه سوم بارداری بیشترین میزان شیوع را به خود اختصاص داده است و این نتیجه با مطالعه دهقانی همسو است [43] که از نظر تغییرات فیزیولوژیک و آناتومیک در مادر باردار با افزایش سن بارداری و افزایش احتمال عفونت ادراری نیز توجیه‌پذیر است.
همچنین در این مطالعه بین سطح تحصیلات و باکتریوری ارتباط معنی‌داری وجود نداشت، هرچند این یافته با نتایج به دست آمده در برخی از مطالعات دیگر مطابقت ندارد و در آن‌ها بین سطح تحصیلات و باکتریوری ارتباط وجود دارد [44, 45].
نتیجه‌گیری
با توجه به نتایج مطالعه حاضر، باکتریوری در زنان باردار شهرستان گناباد 14.5 درصد گزارش شده است. توصیه می‌شود درباره نشانه‌ها و علائم مرتبط با باکتریوری و مراجعه به موقع زنان باردار این شهرستان به مراکز سلامت جامعه برای پیشگیری از عوارض مادری و جنینی آموزش داده شود. همچنین باکتریوری در زنان باردار با گروه خونی O و سپس B شایع‌تر از سایر گروه‌های خونی است که اهمیت بیشتر این گروه‌ها برای بررسی‌های غربالگری ادراری را نشان می‌دهد. از آنجایی که زنان و مادران پایه و اساس خانواده و سلامت عمومی هستند، توصیه می‌شود یک تصمیم درست برای پیشگیری، غربالگری و درمان این مشکل صورت گیرد. یکی از محدودیت‌های این مطالعه را می‌توان اجرای آن صرفاً در جمعیت زنان باردار دانست. انجام دادن مطالعات در این زمینه با جمعیت هدف مردان و زنان ممکن است نتایج متفاوتی داشته باشد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
پژوهشگران همه کدهای اخلاقی مربوط به تحقیقات روی نمونه‌های انسانی را رعایت کرده و مجوزهای لازم را از مراجع ذی‌صلاح از دانشگاه علوم پزشکی گناباد اخذ کردند (کد: IR.GMU.REC.1397.069).
حامی مالی
این تحقیق هیچ گونه کمک مالی از سازمان‌های تأمین مالی در بخش‌های عمومی، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.
مشارکت نویسندگان
نوشتن نسخه اولیه: همه نویسندگان؛ ایده اصلی: اعظم‌السادات محمودیان، امیر جرحی؛ تأیید نهایی: میترا جرس، عبدالجواد خواجوی؛ تفسیر نتایج: سید فرزین میرچراغی، اعظم‌السادات محمودیان؛ طراحی مطالعه و گردآوری داده‌ها: امیر جرحی، میترا جرس.
تعارض منافع
نویسندگان این مقاله اعلام کردند که هیچ‌گونه تعارض منافعی در این نوشتار وجود ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان بر خود لازم می‌دانند مراتب تشکر خود را از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی گناباد و همچنین دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گناباد اعلام کنند.
References
1.Shodjai H. [Microbiologic evaluation of bacteruria in prehnant women in Shahrekord in 1999 (Persian)]. Researcher Bulletin of Medical Sciences (Pejouhandeh). 2000; 5(3):337-42. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=13746
2.Foxman B, Barlow R, D’Arcy H, Gillespie B, Sobel JD. Urinary tract infection: Self-reported incidence and associated costs. Annals of Epidemiology. 2000; 10(8):509-15. [DOI:10.1016/S1047-2797(00)00072-7]
3.Azami M, Jaafari Z, Masoumi M, Shohani M, Badfar G, Mahmudi L, et al. The etiology and prevalence of urinary tract infection and asymptomatic bacteriuria in pregnant women in Iran: A systematic review and Meta-analysis. BMC Urology. 2019; 19:43. [DOI:10.1186/s12894-019-0454-8] [PMID]
4.MacLean AB. Urinary tract infection in pregnancy. International Journal of Antimicrobial Agents. 2001; 17(4):273-6. [DOI:10.1016/S0924-8579(00)00354-X] [PMID]
5.Zeki Abbasi M, Bahtooei M, Vahdat K, Tavakolli M, Dalaki F. [Antibiotic susceptibility of microorganisms of urinary tract infection in adult outpatients in Bushehr port (Persian)]. Iranian South Medical Journal. 2008; 10(2):153-8. http://ismj.bpums.ac.ir/article-1-20-en.html
6.Labi AK, Yawson AE, Ganyaglo GY, Newman MJ. Prevalence and associated risk factors of asymptomatic bacteriuria in ante-natal clients in a large teaching hospital in Ghana. Ghana Medical Journal. 2015; 49(3):154-8. [DOI:10.4314/gmj.v49i3.5] [PMID]
7.El-Kashif MML. Urinary tract infection among pregnant women and its associated risk factors: A cross-sectional study. Biomedical and Pharmacology Journal. 2019; 12(4):2003-10. [DOI:10.13005/bpj/1832]
8.Raza S, Pandey S, Bhatt CP. Microbiological analysis of isolates in Kathmandu Medical College Teaching Hospital, Kathmandu, Nepal. Kathmandu University Medical Journal. 2011; 9(36):295-7. [PMID]
9.Smaill FM, Vazquez JC. Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2007; (2):CD000490. [DOI:10.1002/14651858.CD000490.pub2] [PMID]
10.Azhari S, Mousavi Yazd M, Sojudi Moghaddam MH, Ebrahim Zadeh S. [Accuracy of urine dipslide to detect asymptomatic bacteriuria in pregnancy (Persian)]. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2012; 15(3):8-14. [DOI:10.1002/14651858.CD000490.pub4]
11.Kothari A, Sagar V. Antibiotic resistance in pathogens causing community-acquired urinary tract infections in India: A multicenter study. The Journal of Infection in Developing Countries. 2008; 2(05):354-8. [DOI:10.3855/jidc.196]
12.Flores-Mireles AL, Walker JN, Caparon M, Hultgren SJ. Urinary tract infections: Epidemiology, mechanisms of infection and treatment options. Nature Reviews. Microbiology. 2015; 13(5):269-84. [DOI:10.1038/nrmicro3432] [PMID]
13.Martins A, Hunyadi A, Amaral L. Mechanisms of resistance in bacteria: An evolutionary approach. The Open Microbiology Journal. 2013; 7(Suppl 1):53-8. [DOI:10.2174/1874285801307010053] [PMID]
14.Glaser AP, Schaeffer AJ. Urinary tract infection and bacteriuria in pregnancy. The Urologic clinics of North America. 2015; 42(4):547-60. [DOI:10.1016/j.ucl.2015.05.004] [PMID]
15.Izadi B, Rostami-Far Z, Jalilian N, Khazaei S, Amiri A, Madani S, et al. Urinary Tract Infection (UTI) as a risk factor of severe preeclampsia. Global Journal of Health Science. 2016; 8(9):77-82. [DOI:10.5539/gjhs.v8n11p77]
16.Smaill FM, Vazquez JC. Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015; (8):CD000490. [DOI:10.1002/14651858.CD000490.pub3]
17.Whalley PJ, Cunningham FG. Short-term versus continuous antimicrobial therapy for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Obstetrics and Gynecology. 1977; 49(3):262-5. [PMID]
18.Svanborg-Edén C, Jodal U. Attachment of Escherichia coli to urinary sediment epithelial cells from urinary tract infection-prone and healthy children. Infection and Immunity. 1979; 26(3):837-40. [DOI:10.1128/iai.26.3.837-840.1979] [PMID]
19.Tanagho EA. Smith's general urology. 17th ed. New York: McGraw-Hill; 2007. pp. 193-234.
20.Weiss FU, Schurmann C, Teumer A, Mayerle J, Simon P, Völzke H, et al. ABO blood type B and fucosyltransferase 2 non-secretor status as genetic risk factors for chronic pancreatitis. Gut. 2016; 65(2):353-4. [DOI:10.1136/gutjnl-2015-309682] [PMID]
21.Adamian RT. [Blood-type and rhesus distribution in Armenian women with endometrial carcinoma (Russian)]. Voprosy Onkologii. 2005; 51(5):575-6. [PMID]
22.Cooling L. Blood groups in infection and host susceptibility. Clinical Microbiology Reviews. 2015; 28(3):801-70. [DOI:10.1128/CMR.00109-14] [PMID]
23.Harris JB, LaRocque RC. Cholera and ABO blood group: Understanding an ancient association. The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 2016; 95(2):263-4. [DOI:10.4269/ajtmh.16-0440] [PMID]
24.Degarege A, Gebrezgi MT, Ibanez G, Wahlgren M, Madhivanan P. Effect of the ABO blood group on susceptibility to severe malaria: A systematic review and meta-analysis. Blood Reviews. 2019; 33:53-62. [DOI:10.1016/j.blre.2018.07.002] [PMID]
25.Nasir W, Frank M, Kunze A, Bally M, Parra F, Nyholm PG, et al. Histo-blood group antigen presentation is critical for binding of norovirus VLP to glycosphingolipids in model membranes. ACS Chemical Biology. 2017; 12(5):1288-96. [DOI:10.1021/acschembio.7b00152] [PMID]
26.Sobel J, Brown P. Urinary tract infections. In: Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ. Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases. Amsterdam: Elsevier Health Sciences; 2019. https://www.google.com/books/edition/Mandell_Douglas_and_Bennett_s_Principles/8pKqDwAAQBAJ?hl=en
27.Sheinfeld J, Schaeffer AJ, Cordon-Cardo C, Rogatko A, Fair WR. Association of the Lewis blood-group phenotype with recurrent urinary tract infections in women. New England Journal of Medicine. 1989; 320(12):773-7. [DOI:10.1056/NEJM198903233201205] [PMID]
28.Ziegler T, Jacobsohn N, Fünfstück R. Correlation between blood group phenotype and virulence properties of Escherichia coli in patients with chronic urinary tract infection. International Journal of Antimicrobial Agents. 2004; 24(Suppl 1):70-5. [DOI:10.1016/j.ijantimicag.2004.03.002] [PMID]
29.Franchini M, Bonfanti C. Evolutionary aspects of ABO blood group in humans. Clinica Chimica Acta. 2015; 444:66-71. [DOI:10.1016/j.cca.2015.02.016]
30.Kameli M, Badiee M, Rafiee M. [Prevalence of asymptomatic bacteriuria and its treatment in pregnant women referred to health centers of Torbat Haydarieh in 2013 (Persian)]. Journal of Torbat Heydariyeh University of Medical Sciences. 2013; 1(3):58-65. http://jms.thums.ac.ir/article-1-48-en.html
31.Shoaf-Sweeney KD, Hutkins RW. Adherence, anti-adherence, and oligosaccharides preventing pathogens from sticking to the host. Advances in Food and Nutrition Research. 2009; 55:101-61. [DOI:10.1016/S1043-4526(08)00402-6] [PMID]
32.Tadesse S, Kahsay T, Adhanom G, Kahsu G, Legese H, G/Wahid A, et al. Prevalence, antimicrobial susceptibility profile and predictors of asymptomatic bacteriuria among pregnant women in Adigrat General Hospital, Northern Ethiopia. BMC Research Notes. 2018; 11:740. [DOI:10.1186/s13104-018-3844-1] [PMID]
33.Emody L, Kerenyi M, Nagy G. Virulence factors of uropathogenic Escherichia coli. International Journal of Antimicrobial Agents. 2003; 22(Suppl 2):29-33. [DOI:10.1016/S0924-8579(03)00236-X] [PMID]
34.Shahi H, Moghni M, Bahreini R, Reiisi S, Sadeghiani M, Rahimi M, et al. Association between H. pylori babA virulence factor with clinical outcome and ABO blood groups. Journal of Pure and Applied Microbiology. 2015; 9:285-90. http://eprints.skums.ac.ir/id/eprint/1883
35.Kasraeian M, Asadi N, Ghaffarpasand F. Prevalence of asymptomatic bacteriuria among pregnant women in Shiraz, Iran. Saudi Medical Journal. 2009; 30(7):917-20. [PMID]
36.Al-Haddad AM. Urinary tract infection among pregnant women in Al-Mukalla district, Yemen. Eastern Mediterranean Health Journal. 2005; 11(3):505-10. [PMID]
37.Bandyopadhyay S, Thakur JS, Ray P, Kumar R. High prevalence of bacteriuria in pregnancy and its screening methods in north India. Journal of the Indian Medical Association. 2005; 103(5):259-62, 266. [PMID]
38.Safarkar R, Bonabi R, Massiha AR, Dejagah S, Khani S, Abafat N, et al. [Relationship between urinary tract bacterial infections and blood groups in patients referring to Alavi Hospital in Ardabil, Iran in 1395 (Persian)]. Scientific Journal of Nursing, Midwifery and Paramedical Faculty. 2018; 4(1):41-51. http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-148-en.html
39.Benli E, Çırakoğlu A, Öğreden E, Kaya Y, Ayyıldız A, Yüce A. Do AB0 blood groups affect lower urinary tract symptoms? Turkish Journal of Urology. 2019; 45(Suppl 1):S84-91. [DOI:10.5152/tud.2018.25295] [PMID]
40.Kinane DF, Blackwell CC, Brettle RP, Weir DM, Winstanley FP, Elton RA. ABO blood group, secretor state, and susceptibility to recurrent urinary tract infection in women. British Medical Journal. 1982; 285(6334):7-9. [DOI:10.1136/bmj.285.6334.7] [PMID]
41.Hooton TM, Scholes D, Hughes JP, Winter C, Roberts PL, Stapleton AE, et al. A prospective study of risk factors for symptomatic urinary tract infection in young women. The New England Journal of Medicine. 1996; 335(7):468-74. [DOI:10.1056/NEJM199608153350703] [PMID]
42.Ghasemi N, Ayatollahi J, Mosadegh A, Mahdavi SM. [Relationship between ABO blood group antigens and the type of pathogen in urinary tract infection in patiens referredto university laoratorie in Yazd (Persian)]. The Scientific Journal of Iranian Blood Transfusion Organization. 2009; 5(4):267-73. http://bloodjournal.ir/article-1-275-fa.html
43.Dehghani A, Zahedi M, Moezzi M, Dafei M, Falahzadeh H. [Survey of risk factors urinary tract infection (Persian)]. Tolooebehdasht. 2016; 15(3):92-102. http://tbj.ssu.ac.ir/article-1-2274-fa.html
44.Patterson TF, Andriole VT. Detection, significance, and therapy of bacteriuria in pregnancy: Update in the managed health care era. Infectious Disease Clinics of North America. 1997; 11(3):593-608. [DOI:10.1016/S0891-5520(05)70375-5] [PMID]
45.Golan A, Wexler S, Amit A, Gordon D, David MP. Asymptomatic bacteriuria in normal and high-risk pregnancy. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology. 1989; 33(2):101-8. [DOI:10.1016/0028-2243(89)90202-5]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |