اهداف: ایمونوگلوبولین A بزاقی مهم‌ترین بخش سیستم ایمنی در مجاری تنفسی فوقانی است. نتایج مطالعات در خصوص تغییرات هورمونی و ایمنی به‌ویژه سیستم ایمنی مخاطی پس از فعالیت بدنی بسیار متناقض و متفاوتند. هدف از این پژوهش مقایسه تاثیر تمرین شدید در دو نوبت صبح و عصر بر میزان غلظت ایمونوگلوبولین A و کورتیزول بزاقی در شناگران نوجوان بود.

روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه‌تجربی است که در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 120 پسر شناگر نوجوان در مقطع راهنمایی در شهرستان گناباد بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 20 نفر از آنان انتخاب شدند. آزمودنی‌ها تمرین منتخب را در ساعت 11 صبح و نوبت دیگر تمرین را در ساعت 16 روز بعد انجام دادند. نمونه‌های بزاقی قبل از تمرین شدید و بلافاصله پس از انجام تمرین شدید گرفته شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 14 و آزمون T زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: بیشترین کاهش ایمونوگلوبولین A در تمرین صبح و بیشترین کاهش کورتیزول در تمرین عصر مشاهده شد. میزان ایمونوگلوبولین A بزاقی و همچنین کورتیزول شناگران، پس از تمرین نسبت به قبل از آن کاهش معنی‌داری داشت (0/0001=p). همچنین مقدار آنها در نوبت عصر نسبت به نوبت صبح کاهش معنی‌داری داشت (0/0001=p).

نتیجه‌گیری: تمرین شدید در صبح و عصر سبب کاهش میزان ایمونوگلوبولین A و کورتیزول بزاقی می‌شود که می‌تواند در بروز عفونت‌های مجاری تنفسی موثر باشد.