اهداف: همبودی اختلال اضطراب اجتماعی و افسردگی از شایع­ترین مشکلات نوجوانان است و پیامدهای مخربی برای آنان دارد. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر اجتناب شناختی- رفتاری و نشخوار ذهنی در مبتلایان به اختلال همبودی اضطراب اجتماعی و افسردگی بود.

مواد و روش­ها: در این پژوهش ­شبه‌آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون و پیگیری با گروه گواه، 30 دانش­آموز دختر مقطع متوسطه دوره اول و دوم شهر خرم­آباد در سال تحصیلی 95-1394 که مبتلا به اختلال همبودی اضطراب اجتماعی و افسردگی بودند، به‌روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و به‌صورت تصادفی ساده به دو گروه 15نفری آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش، مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات محور یک، پرسش‌نامه اضطراب اجتماعی برای نوجوانان، پرسش‌نامه افسردگی بک ویرایش دوم، مقیاس اجتناب شناختی- رفتاری و مقیاس پاسخ­های نشخواری بود. گروه آزمایش طی 8 جلسه 2ساعته (هفته­ای یک جلسه) به‌صورت گروهی تحت آموزش شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی قرار گرفتند و گروه گواه طی این مدت هیچ مداخله­ای دریافت نکردند. در نهایت از هر دو گروه، پس­آزمون و مجدداً دو ماه بعد، پیگیری به‌عمل آمد. داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS 19 و توسط آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته­ها: در گروه آزمایش، میانگین نمرات متغیرهای اجتناب شناختی- رفتاری و نشخوار ذهنی در مراحل پس­آزمون و پیگیری نسبت به گروه گواه کاهش معنی‌داری داشت (01/0p<).

نتیجه­گیری: درمان شناختی مبتنی بر ذهن­آگاهی در کاهش میزان اجتناب شناختی- رفتاری و نشخوار ذهنی در مبتلایان به اختلال همبودی اضطراب اجتماعی و افسردگی موثر است.