اهداف: دیابت به‌عنوان یک بیماری متابولیک شایع می‌تواند پیامد‌های روانی مهمی به‌دنبال داشته باشد و باعث مشکلاتی در زندگی روزمره شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی‌گری احساس انسجام روانی در رابطه طول مدت بیماری و تعداد عوارض جسمانی دیابت با سلامت روان در افراد دیابتی نوع دو بود.

ابزار و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، 150 نفر از بیماران دیابتی نوع دو مراجعه‌کننده به کلینیک دیابت پارسیان شهر مشهد در سال 1394 به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و با استفاده از چک‌لیست اطلاعات دموگرافیک و عوارض جسمانی دیابت، مقیاس احساس انسجام روانی و پرسش‌نامه سلامت روان مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها به‌کمک نرم‌افزارهای Lisrel و SPSS 18 و توسط آزمون ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند

یافته‌ها: طول مدت بیماری، تعداد عوارض جسمانی دیابت و عدم سلامت روان با احساس انسجام روانی همبستگی منفی و معنی‌داری داشتند. همچنین بین طول مدت و تعداد عوارض جسمانی دیابت با عدم سلامت روان همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت (01/0p<). مدل پیشنهادی در افراد دیابتیک از برازش خوبی برخوردار بود و اثر غیرمستقیم طول مدت و تعداد عوارض جسمانی دیابت بر سلامت روان، از اثر مستقیم آن بیشتر بود (05/0p<).

نتیجه‌گیری: احساس انسجام روانی به‌عنوان میانجی‌گر در رابطه طول مدت بیماری و تعداد عوارض جسمانی با سلامت روان افراد دیابتی نوع دو، نقش پراهمیتی در کنترل عوارض جسمانی و روانی بیماری دیابت دارد.